Centrale coherentie

Onder centrale coherentie (CC) wordt het vermogen verstaan om informatie te integreren tot een betekenisvolle samenhang, waarbij de context wordt meegenomen (Frith, 1989). 

Centrale coherentie gaat over het waarnemen en filteren van prikkels. Bij een mindere centrale coherentie, worden prikkels minder of niet gefilterd. Hierdoor komt de focus te liggen op details en niet op het grotere geheel.  

Autisme en centrale coherentie

Bij mensen met autisme lijkt er sprake te zijn van centrale coherentieproblemen. Hierdoor worden prikkels anders waargenomen, verwerkt en geïnterpreteerd. Mensen met autisme richten zich vaak op (onbelangrijke) details en zien het geheel niet. Er wordt daardoor ook minder rekening gehouden met de context.  

Uit onderzoek blijkt dat bij mensen met autisme met een normale tot hoge intelligentie, minder sprake lijkt te zijn van problemen met de CC (Happé & Frith, 2006; Happé & Booth, 2008).  

Autistische kenmerken die kunnen worden gelinkt aan een verminderde centrale coherentie, zijn: 

• Moeite om iets wat in een bepaalde situatie is geleerd, toe te passen in een andere situatie. 
• Een sterke behoefte aan routines en structuur omdat de wereld met een verminderde centrale coherentie als erg chaotisch kan worden ervaren. 
• Detailgerichtheid, bottom-up (vanuit de details werken) i.p.v. top-down (vanuit het geheel). 
• Het lezen van emoties omdat de focus ligt op de details.  

Ervaringsverhaaltje - in de praktijk

Tijdens het avondeten vertelde iemand over geneeskunde studeren in Utrecht of in Groningen. 'Als je van Utrecht naar Groningen gaat, hoef je niet over te stappen', werd er gezegd. Het ging erover dat je dan dezelfde studie kan blijven doen. Die context nam ik echter niet mee. Mijn felle reactie was dan ook: 'Dat is niet waar. Je hoeft niet over te stappen. Er gaat rechtstreeks een trein van Utrecht naar Groningen.' Veel gelach volgde. ;)

Bronnen

Frith, U. (1989). Autism: Explaining the Enigma. Oxford: Blackwell Publishing.

Happé, F. G. E., & Frith, U. (2006). The weak central coherence account: Detail-focused cognitive style in autism spectrum disorders. Journal of autism and developmental disorders, 36(1), 5-25. 

Happé, F. G. E., & Booth, R. D. L. (2008). The power of the positive: Revisiting weak coherence in autism spectrum disorders. Quarterly Journal of Experimental Psychology, 61(1), 50-63.